Από την εποχή που εμφανίστηκε ο άνθρωπος άρχισε να έχει απορίες και διλήμματα αναφορικά με την προέλευση του, με τον κόσμο, το πώς δουλεύει το ένα το άλλο κ.λπ., δημιουργώντας έτσι διπολικές σκέψεις για την εξήγηση τους.
Τέτοιες συζητήσεις σίγουρα δεν πρόκειται να λάβουν οριστική απάντηση, με αποτέλεσμα να συνεχίσουν να απασχολούν καθηγητές, φιλόσοφους, ερευνητές και απλούς ανθρώπους, παραμένωντας έτσι άλυτα τα μεγαλύτερα διλήμματα ζωής για μας.
Εξέλιξη ή ευφυής σχεδιασμός;
Οι θεολόγοι και οι επιστήμονες είναι στα όπλα εδώ και αιώνες με το συγκεκριμένο θέμα. Από τη μια η οργανωμένη θρησκεία, που θέλει το Υπέρτατο Ον να έχει δημιουργήσει τον κόσμο στα πρότυπα του ευφυούς σχεδιασμού, και από την άλλη η σύγχρονη επιστήμη με τα κελεύσματα του Δαρβίνου για την εξέλιξη των ειδών και τις θεωρίες της αστροφυσικής για την απαρχή των πάντων.
DNA ή περιβάλλον;
Είναι ο τρόπος που μεγαλώνουμε που επηρεάζει τον χαρακτήρα μας ή μήπως ερχόμαστε στον κόσμο με προδιαγραμμένες νόρμες προσωπικότητας; Το διαπρεπές ερώτημα «γενετική προδιάθεση ή επίδραση του περιβάλλοντος» συνεχίζει να απασχολεί την επιστήμη, θέτοντας την εξελικτική βιολογία απέναντι στην κοινωνική ψυχολογία. Κι αν ο πρόχειρος διεπιστημονικός συμβιβασμός ισχυρίζεται ότι ερχόμαστε στον κόσμο με δυνατότητες, οι οποίες θα γίνουν ικανότητες κάτω από την επίδραση του περιβάλλοντος, αυτό δεν καλύπτει προφανώς καμία από τις εμπλεκόμενες πλευρές…
Ελεύθερη βούληση ή πεπρωμένο;
Αν ο Θεός είναι παντογνώστης και έχει δει ότι πρόκειται να συμβεί στο μέλλον για όλους, τότε μιλάμε για μοίρα που σφραγίζει τις κινήσεις και το μέλλον μας. Αν, από την άλλη, η επιλογή βασίζεται στην ελεύθερη βούληση του ατόμου, τότε δεν μιλάμε για πεπρωμένο, αλλά για ώριμους ανθρώπους που μπορούν να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους, μη μοιάζοντας πια με πιόνια μιας μεταφυσικής σκακιέρας. Το μεγάλο δίλημμα συνδέεται επιπρόσθετα και με το θέμα της ευθύνης, αν δεν αποφασίζεις μόνος σου για τη ζωή, τότε για ποια ατομική ευθύνη να μιλήσουμε; Υπάρχει λοιπόν ένα ανώτερο πλάνο που κατευθύνει τις κινήσεις μας ή είμαστε απολύτως υπεύθυνοι για τις επιλογές της ζωής μας, καλές και κακές;
Η κότα ή το αυγό;
Το αστείο επιχείρημα χωρίζει τους στοχαστές σε ομάδες εδώ και εκατοντάδες χρόνια, καθώς πίσω από το ανάλαφρο δίλημμα κρύβεται το διαχρονικό ερώτημα της εξέλιξης των ειδών ή του ευφυούς σχεδιασμού. Αλλιώς διατυπωμένο, το δίλημμα ρωτά αν τα ζώα εξελίχθηκαν και κατόπιν αναπαράχθηκαν ή αν αντιθέτως έχουν εκκολαφθεί πρώτα, πριν ξεκινήσει δηλαδή ο πρώτος κύκλος της ζωής τους.
Υπάρχει Θεός;
Από την απαρχή της καταγεγραμμένης Ιστορίας, δεν υπάρχει απορία που να απασχόλησε τον άνθρωπο τόσο έντονα και επιτακτικά όσο η ύπαρξη του Υπέρτατου Όντος! Από τη μια έχουμε τις οργανωμένες θρησκείες, που σκιαγραφούν το περίγραμμα της απάντησης με περίπλοκα συστήματα πίστης, και από την άλλη όλης της Γης τα άθεα πνεύματα, που απαντούν με ένα ξερό και μονολεκτικό «όχι». Πού πάει όμως η ψυχή μετά τον θάνατο; Πού να πιστέψεις όταν σε χτυπήσουν όλα τα δεινά της οικουμένης; Πολλά θέματα συνδέονται με το διαπρεπέστερο ερώτημα της οικουμένης, το οποίο είναι τόσο δύσκολο να αποδείξεις όσο και να καταρρίψεις.
